Chẩn đoán và điều trị đau cột sống thắt lưng

Đau cột sống thắt lưng

Ảnh minh họa đau thắt lưng

I. Triệu chứng và nguyên nhân gây bệnh

1. Hội chứng đau thắt lưng là gì?

Đau cột sống thắt lưng hay còn gọi là đau lưng vùng thấp là hội chứng do đau khu trú trong khoảng từ ngang mức L1 đến nếp lằn mông (có thể ở một bên hoặc cả hai bên), đây là một hội chứng xương khớp hay gặp nhất trong thực hành lâm sàng. Khoảng 65-80% những người trưởng thành trong cộng đồng có đau cột sống thắt lưng (CSTL) cấp tính hoặc từng đợt một vài lần trong cuộc đời và khoảng 10% số này bị chuyển thành đau CSTL mạn tính.

2. Nguyên nhân gây hội chứng đau thắt lưng

a) Đau cột sống thắt lưng do nguyên nhân cơ học

Nguyên nhân phổ biến do căng giãn cơ, dây chằng cạnh cột sống quá mức; thoái hóa đĩa đệm cột sống; thoát vị đĩa đệm CSTL; trượt thân đốt sống, dị dạng thân đốt sống (cùng hóa thắt lưng 5, thắt lưng hóa cùng 1…), loãng xương nguyên phát... Loại này diễn biến lành tính, chiếm 90% số trường hợp đau CSTL.

b) Đau cột sống thắt lưng do một bệnh toàn thân (Đau cột sống thắt lưng “triệu chứng”)

Đau cột sống thắt lưng là triệu chứng của một trong các bệnh khớp mạn tính (Viêm cột sống dính khớp, Viêm khớp dạng thấp, loãng xương); hoặc tổn thương tại cột sống do nguyên nhân nhiễm khuẩn (viêm đĩa đệm đốt sống do vi khuẩn lao hoặc vi khuẩn sinh mủ); do ung thư; do các nguyên nhân khác (sỏi thận, loét hành tá tràng, bệnh lý động mạch chủ bụng, u xơ tuyến tiền liệt…), tổn thương cột sống do chấn thương...

3. Chẩn đoán hội chứng đau thắt lưng

Đau cột sống thắt lưng do nguyên nhân cơ học

Đau CSTL do căng giãn dây chằng quá mức: đau xuất hiện đột ngột sau bê vật nặng, sau hoạt động sai tư thế (lao động chân tay kéo dài, đi guốc cao gót…), rung xóc do đi xe đường dài, sau nhiễm lạnh hoặc sau một cử động đột ngột. Đau thường kèm theo co cứng khối cơ cạnh cột sống, tư thế cột sống bị lệch vẹo mất đường cong sinh lý, khi thầy thuốc ấn ngón tay dọc các mỏm gai sau hoặc vào khe liên đốt ở hai bên cột sống có thể xác định được điểm đau.
Thoát vị đĩa đệm cột sống thắt lưng: thường có biểu hiện của đau thần kinh tọa. Người bệnh đau lan từ cột sống thắt lưng lan xuống mông, phía sau ngoài đùi, mặt trước bên cẳng chân, mắt cá ngoài, qua mu chân tới ngón I nếu bị chèn ép ở L5. Nếu tổn thương ở S1, đau lan xuống mặt sau đùi, cẳng chân, gân Achille, mắt cá ngoài qua bờ ngoài gan chân tới ngón V. Đôi khi có rối loạn cảm giác nông: cảm giác tê bì, kiến bò, kim châm… dấu hiệu giật dây chuông dương tính, dấu hiệu Lasegue dương tính. Trường hợp có chèn ép nặng người bệnh có thể có rối loạn cơ tròn. Phản xạ gân xương chi dưới thường giảm hoặc mất, có thể có teo cơ đùi và cẳng chân nếu đau kéo dài.

Đau cột sống thắt lưng do một bệnh toàn thân

Trong trường hợp Đau cột sống thắt lưng là triệu chứng của một bệnh toàn thân, người bệnh thường có các triệu chứng khác kèm theo như: sốt, dấu hiệu nhiễm trùng thường gặp do nguyên nhân nhiễm khuẩn; gầy, sút cân nhanh, đau ngày càng tăng, không đáp ứng với các thuốc chống viêm giảm đau thông thường là các triệu chứng gợi ý nguyên nhân là ung thư; trường hợp đau thắt lưng dữ dội ngày càng tăng kèm theo dấu hiệu sốc (shock), da xanh thiếu máu nên nghi ngờ phình tách động mạch chủ bụng…Khi có dấu hiệu hiệu chỉ điểm của một bệnh toàn thân liên quan đến đau vùng thắt lưng, thày thuốc cần hướng dẫn người bệnh đến các cơ sở chuyên khoa thực hiện các xét nghiệm, thăm dò chuyên sâu để tìm nguyên nhân.

Một số các trường hợp có nguyên nhân do tâm lý: dấu hiệu đau thắt lưng xuất hiện sau các stress do áp lực của tâm lý hoặc lao động thể lực quá sức, sau đó chuyển thành đau thắt lưng mạn tính dai dẳng. Tuy nhiên, thày thuốc cần loại trừ các bệnh thực thể gây đau thắt lưng trước khi chẩn đoán đau do nguyên nhân tâm lý.

II. Phương pháp điều trị và cách phòng bệnh đau thắt lưng

Điều trị hội chứng đau thắt lưng

1. Nguyên tắc chung

- Kết hợp điều trị thuốc với các biện pháp phục hồi chức năng, luyện tập, thay đổi lối sống nhằm bảo vệ cột sống thắt lưng.
- Không lạm dụng điều trị ngoại khoa, đặc biệt đối với những trường hợp đau cột sống thắt lưng cấp hoặc bán cấp.

2. Điều trị bằng y học cổ truyền

Các phương pháp dùng thuốc và không dùng thuốc: Vật lý trị liệu, châm cứu, xoa bóp day ấn huyệt … Là sự lựa chọn tối ưu. Sẽ mang lại hiệu quả cao trong chữa bệnh .

Đau thắt lưng cấp tính: Nằm nghỉ tại chỗ trên giường phẳng, đeo đai hỗ trợ vùng thắt lưng khi ngồi dậy hoặc đi lại vận động, chiếu đèn hồng ngoại hoặc điều trị điện xung, châm cứu kết hợp dùng thuốc. Khi đỡ đau lưng có thể tăng dần mức độ hoạt động.
Đau thắt lưng mạn tính: Kéo dãn cột sống, bơi, thể dục nhẹ nhàng. Chiếu đèn hồng ngoại hoặc điều trị điện xung, châm cứu kết hợp dùng thuốc Điều chỉnh lối sống và thói quen làm việc, vận động để tránh gây đau tái phát.

a) Vật lý trị liệu

Châm cứu, xoa bóp day ấn huyệt.

Bài tập thể dục, xoa bóp, kéo nắn, chiếu hồng ngoại, chườm ngải, liệu pháp suối khoáng, bùn nóng, paraphin, tập cơ dựng lưng...
+ Châm cứu: tuỳ theo chứng , nếu hư hàn thì cứu , nếu âm hư thì châm bổ các huyệt vùng thắt lưng như : thận du, đại trường du, chi thất, mệnh môn, bát liêu, yêu dương quan.v.v…
điện châm các huyệt tại vùng lưng đau và á thị huyệt . cách cột sống 1,5 thốn Nếu từ D12 trở lên thì thêm 2 huyệt Kiên tỉnh.
Nếu từ thắt lưng trở xuống thêm uỷ trung, Dương lăng tuyền cùng bên.
Châm loa tai: vùng lưng, thắt lưng.tuỳ nơi đau.
+ Xoa bóp day ấn huyệt : Xoa, xát , day, lăn, bấm, bóp, vận động ,trên vùng cơ bị co cứng, đau từ thắt lưng trở xuống ấn, day huyệt côn lôn cùng bên,vận động...

b) Bài thuốc cổ phương

Bài thuốc Can khương thương truật thang gia giảm. Thuốc thang (đối pháp lập phương). Tứ diệu hoàn gia giảm. Tả quy hoàn. Độc hoạt tang ký sinh gia giảm. Bát vị / hữu quy hoàn : ( thiên về thận dương hư )… kết hợp với phương thuốc gia truyền hội tụ đầy đủ pháp điều trị: khu phong, tánhàn, trừ thấp, hành khí hoạt huyết, thông kinh hoạt lạc.Bổ can thận.

3. Ưu điểm của bài thuốc điều trị đau lưng cấp tính và mạn tính

Điều trị tận gốc bệnh (do điều trị từ căn nguyên của bệnh, bồi bổ can, thận). Hiệu quả lâu dài, tránh tái phát. Không tác dụng phụ. An toàn, không biến chứng (không ảnh hưởng đến gan, thận, dạ dày).
Thông thường, các phương pháp điều trị theo Tây y có tác dụng giảm đau, chống viêm cho bệnh trong một thời điểm nhất định. Triệu chứng đau sẽ thuyên giảm nhanh nhưng nguồn gốc và căn nguyên của bệnh không được giải quyết triệt để khiến bệnh dễ tái phát.
Bên cạnh đó, các thuốc kháng viêm, thuốc chứa corticoid, việc lạm dụng thuốc này không những gây ra hiện tượng kháng thuốc mà còn ảnh hưởng tới các cơ quan khác trong cơ thể như gan, thận, dạ dày…

4. Phòng bệnh đau thắt lưng

Tư vấn cho bệnh nhân hiểu rõ về bệnh và thực hiện các biện pháp tránh tái phát đau vùng thắt lưng: làm việc đúng tư thế đặc biệt tư thế đúng khi mang vật nặng, tránh xoắn vặn vùng thắt lưng, nên bơi hàng tuần, tập luyện các động tác làm chắc khỏe cơ bụng, cơ lưng…

Hãy liên hệ với chúng tôi để được đội ngũ bác sĩ tư vấn thăm khám, tùy từng nguyên nhân gây bệnh và tình trạng bệnh của bệnh nhân sẽ được các bác sĩ thầy thuốc đưa ra phác đồ điều trị hữu hiệu và phù hợp nhất.
Nhà thuốc Cứu Thế sẽ giúp bệnh nhân tiết kiệm tối đa thời gian và chi phí điều trị. Là địa chỉ uy tín được nhiều bệnh nhân tin tưởng lựa chọn.

Số điện thoại Tư vấn: 096 125 2882 – 08 2601 1932 luôn có các bác sĩ chuyên khoa sẵn sàng tư vấn cho bạn, chăm sóc sức khỏe bạn.

Địa chỉ phòng khám: 16 ngõ 56 Võ văn Dũng, Ô chợ Dừa, Hoàng Cầu, Đống Đa, Hà Nội.